Kurtuluş mücadelesinin teknolojiyle harmanlandığı müze!

İnönü Savaşları sırasında Batı Cephesi Komutanı olan İsmet Paşa’nın, Mestanoğlu Halil Konağı’nda konaklamış olması, binanın “Eskişehir Kurtuluş Müzesi” olarak tasarlanmasında etkin oldu.

Eskişehir’in simgesel bir yeri olan Kurtuluş Müzesi, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun belgelerle canlandırılarak anlatıldığı değerli mekanlardan biri olarak karşımıza çıkıyor. İnönü Savaşları sırasında Batı Cephesi’nde büyük zaferler kazanacak olan İsmet İnönü’nün karargah olarak kullandığı ve savaşın planlarını yaptığı Mestanoğlu Halil Konağı’nın Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edilmesi ile oluşturulan Kurtuluş Müzesi adını da kurtuluşun ilk adımı olan 1. İnönü Savaşı’ndan alıyor.

Tapu kayıtlarına göre 1880 yılında Halil Mestanoğlu tarafından inşa edilen konağın yapımına 2015 yılının Haziran ayında başlanıyor. Bir yıl süren restorasyon çalışmasının ardından tamamlanan konak Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 93. Yılında misafirlere kapısını açıyor. Konağın içerisinde dekorasyonun tamamının Kurtuluş Mücadelesinin canlı bir belgeseli olarak tasarlanması göze çarpıyor.  İsmet İnönü’nün defterinden İnönü Savaşları anlatılıyor İsmet İnönü’nün hatıra defterlerinde yer alan bu sözler kapının girişinde misafirleri karşılıyor: "Birinci İnönü Muharebesi, daha ziyade Kuvayi Seyyarenin (Ethem'in kuvvetleri) Yunanlılarla beraber gelişen taarruzunun muvaffak olamaması şeklinde bir adım telakki edilmek lazımdır. Atatürk, Birinci İnönü Muharebesi'nin neticesine çok önem vermiş görünmektedir. Aslında Birinci İnönü Muharebesi askeri bakımdan mütevazı ölçüde bir muharebedir. (...) Buna rağmen Birinci İnönü Muharebesi Anadolu hükümetinin kurulması için kâfi gelmiştir." Her iki orduyla da savaşılan muhabere iyi haberle sonuçlanınca Mustafa Kemal Atatürk’ün “Siz orada sadece düşmanı değil, milletin makus talihini de yendiniz.” sözü ile durumun hakikatini özetlemiş oluyoruz. Mustafa Kemal Atatürk’ün bu ünlü sözünün tarihin tozlu sayfalarına karışmasından önce Yunanlıların o sayfalara girmesi gerekiyor. Bunun için yapılması gereken ilk adım ise İsmet İnönü’den geldi. İnönü Savaşları ile yalnızca kazanılan bir zafer değil kurulacak yeni ülkenin müttefiki de belirlenmiş oluyordu.  Müzenin dekorasyonu canlı belgesel şeklinde yapıldı.

Çağdaş teknolojiyle bilgi ve belgeyi harmanlayan bir tasarımla ziyaretçilerin kullanımına sunulan müzenin giriş katında çocuklar için dokunmatik kiosklar kurulurak Kurtuluş Mücadelesi ve Lozan Barış Konferansı’nın süreçleri anlatılıyor. Böylelikle çocukların hem  çeşitli oyunlarla eğlenceli vakit geçirmeleri de amaçlanmış hem de eğlenerek öğrenmeleri sağlanıyor. Müzenin üst katında “Karikatürlerle Milli Mücadele” , “Gazetelerle Milli Mücadele”, “Strateji Odası” ve “Gösterim Odası” olmak üzere dört oda bulunuyor. Karikatürlerin bulunduğu odada, 1919-1923 yılları arasında Türkiye’de yayınlanan mizah dergilerinin Kurtuluş Savaşı’na bakışı örneklendiriliyor Kimi zaman sizi gülümsetecek olan bu karikatürler işgalci devletlerin yanı sıra İstanbul Hükümetini ve Milli Mücadele’ye karşı tavır alan kişi ve kurumları da eleştiriliyor. “Gazetelerle Milli Mücadele Odası”nda ise 1919-1923 yılları arasında İstanbul’da ve Anadolu’da yayınlanan gazetelerden örnekler verilmiştir. Savaşın askeri özelliğinin yanı sıra ekonomik ve toplumsal haberlere de yer veren bu gazeteler günümüz alfabesine çevrilerek ziyaretçilerin kullanımına sunuluyor. Bu bölüm ayrıca lisans ve lisansüstü öğrencileri için de bir arşiv niteliği taşıyor. “Strateji Odası”nda 6 Ocak 1921’de Yunan Ordusunun saldırısıyla başlayan 1.İnönü Savaşı ve bu savaşla eş zamanlı olarak gelişen Ethem İsyanı harita üzerinde animasyonla anlatılıyor. Bu odada ayrıca Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı, Prof.Dr. Yılmaz Büyükerşen tarafından yapılan İsmet İnönü, Fahrettin Altay ve Mehmetçik balmumu heykelleri de bulunuyor.“Gösterim Odası” ise Eskişehir Kurtuluş Müzesi’nin amacını yansıtan Kurtuluş Savaşını kronolojik olarak görselleştiren bölüm olarak karşımıza çıkıyor. Bu odadaki gösterimler ziyaretçilere belli saatlerde sunuluyor..Üst katta yer alan Odalardan ilki olan “Özçekim Odası”nda ziyaretçiler kiosktaki Atatürk ve Milli Mücadele görsellerinin karşısına geçerek fon fotoğrafı ile kendi fotoğraflarını çekebilmekte ve anında e-posta adreslerine gönderebiliyor.

Müze Rehberi Kurtuluş Müzesini anlatıyor

Kurtuluş Müzesi Halkla İlişkiler Rehberi Sami Uyanık müze hakkında şu sözleri paylaşıyor: ‘’Burası daha önce Mestanoğlu Halil Evi olarak biliniyordu. 19.yüzyılın ikinci yarısında yapılan 150 yıllık Eşraf konaklarından birisiydi. 2000 yılında 2 kez yangın çıkan bu binanın mülkiyeti 2001 yılında Eskişehir Büyükşehir Belediyesi’ne geçti. 2002 yılında restorasyon çalışmaları yapılmaya başlandı. 2015’te hız kazanan restorasyon çalışmaları sonucu 2016’da müze halka açıldı. İnönü Savaşları sırasında Batı Cephesi Komutanı olan İsmet Paşa’nın, Mestanoğlu Halil Konağı’nda konaklamış olması, binanın “Eskişehir Kurtuluş Müzesi” olarak tasarlanmasında etkin oldu.’’ Pazartesi günü hariç haftanın 6 günü saat 10-17 arası müzenin açık olduğunu ve müzeye giriş fiyatlarının öğrenciler için 3 Tl, siviller için ise 6 Tl olduğunu söyleyen Uyanık ’’Okul grupları ve çeşitli turlardan gelen kişiler müzeyi ziyaret ediyorlar. Hafta sonları diğer illerden gelen ziyaretçiler çok oluyor. Sadece yerli değil Amerika, Norveç, Avusturya gibi ülkelerden gelen yabancı turistlerde müzeyi ziyaret etmeye geliyorlar. Müze açıldığından beri 200 binden fazla kişi ziyaret etti.’’ diye belirtti